De christelijke woongemeenschap Overhoop woonde jarenlang in een antikraakpand van woningcoöperatie Mitros in Utrecht Overvecht. Toen ze de kans kregen om dit gebouw te kopen, schakelden ze ons in. Wij hielpen ze om dit prachtige jaren´60-complex op waarde te schatten en om het gebouw weer in ere te herstellen. Met alles wat daarvoor nodig is: van vergunningen en bouwbegeleiding tot het verpakken van ieders wensen in een renovatieplan.
Het jaren´60-complex in ere hersteld
Ooit was het woon- en winkelpand een heel mooi en modern gebouw, met grote etalage puien en prachtige portieken dat bezoekers naar de winkels lokte. Maar het gebouw was zo vervallen dat niemand het meer waardeerde. Ten onrechte, want het pand is veel meer waard dan de inwoners dachten.
Toen woongemeenschap Overhoop ons architectenbureau inschakelden voor het ontwerpen van het verbouwplan en plannen voor de renovatie, was dat het eerste wat wij de bewoners lieten inzien. Wij leerden hen dat er veel mooie aspecten aan het gebouw waren die je met het blote oog niet kunt zien. Daarvoor gebruikten wij onder andere foto´s en tekeningen van de originele staat van het gebouw.
Jaren later is het complex helemaal in ere hebben hersteld. Van de prachtige etalages was niets zichtbaar en de portieken waren dichtgezet. Nu prijken er weer brede puien in de gevel op de begane grond, met veel glas. Met als voordeel dat je vanuit de weggeefwinkel en woonruimtes weer panoramisch zicht hebt op het plein. Ook heeft de entree weer haar plastiek en dieptewerking teruggekregen, met een positief gevolg voor de plastiek van de gevel.
Het leven van een multiculturele woongroep
De meeste bewoners woonden al meer dan tien jaar in het verouderde anti-kraak woon- en winkelgebouw. Het pand staat aan de Camera Obscuradreef in de wijk Overvecht in Utrecht. Frank is oprichter van de woongemeenschap Overhoop. Hij is degene die contact met ons zocht, en ons architectenbureau heeft ingeschakeld. Frank heeft een gezin met 4 kinderen. Dan is er nog Robert-Jan, die 2 gastenverblijven beschikbaar stelt voor onder andere statushouders. Verder maakt ook een gezin uit Iran deel uit van de gemeenschap. En zijn sinds kort ook een echtpaar rijker: Willem en Emma… Ze leven als een warme familie samen en vormen een schoolvoorbeeld van een multiculturele woongemeenschap die inclusiviteit hoog in het vaandel heeft staan.
Toen Frank in 2016 vanuit Mitros de mogelijkheid kreeg om het gebouw te kopen, was hij meteen enthousiast. Maar wat de kosten van de aankoop zouden zijn en of dit wel mogelijk was, daarvan had hij geen idee. Hij had iemand nodig die hem kon adviseren over de waarde van het gebouw. Een architect, die het gebouw in ere kon herstellen, de bouwbegeleiding kon doen en de woongemeenschap kon helpen met het verkrijgen van de vergunningen.
Na vier jaar onderhandelen, ontwerpen en hard werken is de tweede woongemeenschap in Nederland die koopt van een woningcorporatie inmiddels een feit.
Van wensen waslijst naar passend renovatieplan
Het maken van een renovatieplan is altijd een cocreatie tussen de bewoners van een gebouw of woning en de architect. De voorbereidende fase, waarin de wensen duidelijk worden, is van groot belang voor het resultaat van de renovatie. Of het nu gaat om één woning (zoals we voor Simone en Arthur uit Utrecht deden bijvoorbeeld) of de wensen van een complete woongemeenschap zoals bij Overhoop.
Het gebouw bestond uit 4 woningen en diverse lege 4 lege winkelruimtes. Twee hiervan zijn tot woning herbestemd, waarbij de middelste 2 winkelruimtes een buurtkamer en weggeefwinkel zijn geworden. Hiervoor moest een doorgang gemaakt worden ter verbinding van de ruimtes.
Om tot een werkbaar renovatieplan te komen, hebben we vele gesprekken gevoerd met alle bewoners van de woongemeenschap. Door de wensen op te tekenen en advies te geven, kwamen we al snel tot een slim ontwerp en werkbaar bouwplan. De kleuren, de materiaalkeuze, de technische details en het gebruik van materialen: over alles moest een besluit worden genomen.
In de fast lane voor vergunningaanvraag
Het in ere herstellen van het gebouw had nog een ander groot voordeel. Er moesten nogal veel vergunningen worden aangevraagd, inclusief goedkeuring van welstandscommissie. De regels voor vergunningen zijn soms best streng, waardoor je het risico loopt geen vergunning voor de bouw te krijgen. En het bouwproject vertraging oploopt.
De gemeente ziet graag dat gebouwen in ere worden hersteld en was zeer te spreken over de typisch jaren ´60 accenten uit ons plan, zoals de ingangen van de portieken en het vele glas aan de buitenkant. Daarbij hebben we ook adviezen van derden opgehaald over de brandveiligheid, de constructie en het geluid. Al deze adviezen zijn geïntegreerd in de bouwplannen. Het gebouw zoals we dat hebben ontworpen voldoet nu zowel technisch als qua design aan alle regelgeving en comfort voor de woongroep én het bestemmingsplan van de gemeente.
Zo duurzaam en circulair mogelijk
De ambitie van de woongroep was om het gebouw te renoveren met bijna uitsluitend hergebruikte en duurzame bouwmaterialen.
Deze wens is meteen ook de eyecatcher geworden van het gebouw. De façade ervan is namelijk bewerkt met verticale korte latjes van korte houten planken. Deze verschillende houtsoorten zijn afkomstig uit bedrijfspanden. Uit oude politiepanden bijvoorbeeld en van omgezaagde bomen uit de regio Utrecht. Dit hout zou anders weggegooid worden.
Ook is het hele gebouw ingepakt met isolatie. De koudebruggen zijn eruit gehaald, en voor de gasinstallatie hebben we één pelletketel geplaatst op het dak die als een centrale ketel het hele gebouw van warmte voorziet.
Binnenkort lees je meer over het circulaire karakter van het nieuwe gebouw voor woongemeenschap Overhoop.
Op zoek naar een architect voor jouw project?
Heb jij een goed idee om het pand waarin jullie gevestigd zijn te renoveren en ben je op zoek naar een architect die jouw wensen vorm kan geven? Neem dan contact met mij op.
Ik ben goed in wensen vertalen en hoewel ik ook een eigen mening heb (ik ben tenslotte architect, en dat zijn vaak eigenwijze mensen) zit mijn kracht in het vertalen van wensen. Van jouw wensen, die van jouw partner én de gemeente. Zodat het project vlot verloopt, ook qua vergunningaanvraag. Mijn toegevoegde waarde is dat ik ook praktisch veel verstand heb van de bouw, en dus nooit iets zal ontwerpen wat niet past. Daarnaast kan ik ook het contact met de aannemers verzorgen en de bouw begeleiden.
Als dat is wat je zoekt, vul dan het formulier in en dan neem ik zo snel mogelijk contact met je op.
Ik zie uit naar ons gesprek!
Maarten Nieuwenhuize
